Seria (pod red. dra Jacka Jackowskiego) prezentuje nieliczne najstarsze, zachowane po dwóch pożogach wojennych dokumenty dźwiękowe na których utrwalono polskie śpiewy i muzykę z różnych rejonów nieistniejącego wówczas na mapie Europy kraju. Choć najstarsze cymelia pochodzą ze Zbiorów Fonograficznych Instytutu Sztuki PAN to większość nagrań prezentowanych w ramach tej serii stanowią dokumenty pozyskane z innych instytucji i archiwów.